ဗီဒီယိုဂိမ်းကုမ္ပဏီကြီး EA ကို ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၅၀ ဖြင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် ဝယ်ယူရန် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေ

Image: Electronic Arts (EA)

ဗီဒီယိုဂိမ်းလောကရဲ့ ထိပ်တန်းထုတ်လုပ်သူဖြစ်တဲ့ Electronic Arts (EA) ကုမ္ပဏီဟာ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၅၀ တန်ဖိုးရှိတဲ့ leveraged buyout (ချေးငွေနဲ့ ဝယ်ယူမှု) နည်းလမ်းနဲ့ ပုဂ္ဂလိကပိုင်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့အတွက် အဓိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေနဲ့ အဆင့်မြင့် ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်နေတယ်လို့ The Wall Street Journal က သတင်းရရှိထားပါတယ်။ ဒီသဘောတူညီမှု အတည်ဖြစ်ခဲ့ရင် သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ အကြီးဆုံး leveraged buyout ဖြစ်လာမှာပါ။ 

ဒီအရောင်းအဝယ်မှာ ပါဝင်နိုင်တဲ့ အလားအလာရှိတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေထဲမှာ ဆော်ဒီအာရေဗျရဲ့ ပြည်သူ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရန်ပုံငွေ (Public Investment Fund - PIF)၊ private equity ကုမ္ပဏီ Silver Lake နဲ့ Jared Kushner ရဲ့ Affinity Partners တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီအာရေဗျအစိုးရဟာ မကြာသေးမီနှစ်တွေအတွင်း အားကစားနဲ့ ဗီဒီယိုဂိမ်းလုပ်ငန်းတွေမှာ ဒေါ်လာ ဘီလီယံပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာလည်း Nintendo ကုမ္ပဏီရဲ့ ရှယ်ယာ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး အကြီးဆုံး ပြင်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ ဖြစ်နေပါပြီ။ ဒါ့အပြင် Activision Blizzard၊ Electronic Arts နဲ့ Take-Two Interactive တို့မှာလည်း ရှယ်ယာအနည်းငယ် ပိုင်ဆိုင်ထားပါတယ်။ ဒီ EA ကို ဝယ်ယူမှုဟာ ဆော်ဒီရဲ့ ဂိမ်းလောကမှာ အကြီးဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဖြစ်လာမှာပါ။

ဆော်ဒီအာရေဗျရဲ့ ဒီလို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေဟာ ရေနံအပေါ် မှီခိုနေရတဲ့ စီးပွားရေးကို တိုးချဲ့ဖို့နဲ့ နိုင်ငံကို ဖျော်ဖြေရေးဗဟိုအဖြစ် ရပ်တည်စေဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ မဟာဗျူဟာကြီးတစ်ခုရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဝေဖန်သူတွေက ဆော်ဒီအစိုးရဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ (ဥပမာ- ၂၀၁၈ ခုနှစ်က သတင်းစာဆရာ Jamal Khashoggi သေဆုံးမှုကို) ကမ္ဘာက အာရုံလွဲဖို့နဲ့ နိုင်ငံရဲ့ပုံရိပ်ကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် ကြီးမားတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို အသုံးပြုနေတာဖြစ်တယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး "sportswashing" လုပ်နေတယ်လို့ ပြောဆိုနေကြပါတယ်။

ဒီဝေဖန်မှုတွေကြောင့်ပဲ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှာ Riot Games ဟာ ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရုပ်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းမှာလည်း esports အဖွဲ့အစည်း Team Liquid က ဆော်ဒီနိုင်ငံမှာ ကျင်းပတဲ့ ပြိုင်ပွဲတွေကနေ ရတဲ့ ဆုကြေးတစ်ဝက်ကို လိင်တူချစ်သူများ အခွင့်အရေးအဖွဲ့ကို လှူဒါန်းမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

ဒီလို leveraged buyouts နဲ့ ကုမ္ပဏီကို ဝယ်ယူတဲ့အခါ ချေးငွေကို ဝယ်ယူခံရတဲ့ ကုမ္ပဏီက ပြန်လည်ပေးဆပ်ရလေ့ရှိတာကြောင့် ဝန်ထမ်းလျှော့ချတာ၊ ဝန်ဆောင်မှုတွေ လျှော့ချတာ ဒါမှမဟုတ် ကုမ္ပဏီပိတ်သိမ်းတာတွေအထိ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေ ရှိပါတယ်။

EA ရဲ့ EA Sports နဲ့ The Sims လို ဂိမ်းစီးရီးတွေကနေ ကြီးမားတဲ့ အမြတ်အစွန်းတွေ ရရှိနေပေမယ့် ပိုင်ရှင်အသစ်လက်အောက်မှာ ကုမ္ပဏီရဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် ရည်မှန်းချက်တွေ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီသတင်းတွေ ထွက်ပေါ်ပြီးနောက်မှာ EA ရဲ့ ရှယ်ယာဈေးနှုန်းဟာ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။

EA ဟာ ပြိုင်ဘက် Ubisoft လိုပဲ မကြာသေးမီနှစ်တွေအတွင်း အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ သူတို့ဟာ တစ်ချိန်က အင်အားကြီးခဲ့ပေမယ့် Microsoft နဲ့ Sony တို့လို ကုမ္ပဏီကြီးတွေရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုအောက်မှာ ကျန်ရစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

EA ဟာ ပြိုင်ဘက် Ubisoft လိုပဲ မကြာသေးမီနှစ်တွေအတွင်း ရုန်းကန်နေရပါတယ်။ Microsoft နဲ့ Sony တို့ဟာ ဂိမ်းလောကရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေအဖြစ် ခိုင်မာစွာ ရပ်တည်နေချိန်မှာ EA ဟာ နောက်ကျကျန်နေခဲ့ပါတယ်။ EA ဟာ ဝင်ငွေကောင်းတဲ့ FIFA လိုင်စင်ကို လက်လွှတ်လိုက်ရပြီး၊ EA FC ဆိုတဲ့ စီးရီးအသစ်ကို ပြောင်းလဲထုတ်ဝေခဲ့ရပါတယ်။ လူကြိုက်များတဲ့ BioWare စတူဒီယိုကိုလည်း Dragon Age: The Veilguard ရောင်းအားကျပြီးနောက် အရွယ်အစားသိသိသာသာ လျှော့ချခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မကြာခင် ထွက်ရှိလာတော့မယ့် Battlefield 6 ကတော့ ကုမ္ပဏီအတွက် လိုအပ်နေတဲ့ အောင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။

ဒီဝယ်ယူမှု သဘောတူညီချက် ဖြစ်မြောက်ခဲ့ရင်တော့ အောက်ပါ ထင်ရှားတဲ့ စတူဒီယိုတွေနဲ့ ဂိမ်းတွေကို သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ပါတယ်။

• BioWare: Mass Effect နဲ့ Dragon Age
• Respawn: Titanfall, Apex Legends, Star Wars: Jedi စီးရီး
• DICE: Battlefield နဲ့ Mirror's Edge
• Maxis: The Sims 4 နဲ့ Project Rene
• EA Sports ရဲ့ Madden NFL နဲ့ EA Sports College Football စီးရီး3
• လက်ရှိ ရပ်နားထားတဲ့ Dead Space နဲ့ Need for Speed စီးရီး
• ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ထားတဲ့ Skate စီးရီး
• Command & Conquer စီးရီး
• Ultima နဲ့ Wing Commander စတဲ့ Origin Systems ရဲ့ ဂိမ်းဟောင်းတွေပဲဖြစ်ပါတယ်

Source: PC Gamer and TechSpot